Tarih Bilimi Nedir 1

Gün, geçmiş zamanın incelenmesi bilimidir.[2] “Gün”, geçmiş zamanda olan olayların incelenmesinin huzurı düzen, bu olaylarla alakadar bilgilerin keşfi, toplanması, organizasyonu, sunumu ve yorumlanması ile de ilgilenen bir şemsiye terimdir.[3]

İnsan veya âdem-dışı farkı gözetmeksizin, alan ve hin aralığının kestirildiği bir geçmiş hin dilimde, vesile-sonuç ilişkisi kurup, belge ve bulgular eşliğinde bilgiler toplayan bir bilimsel niteliği olan disiplin olan tarih, herhangi bir bilim kümesine dahil edilmez; çünkü tarih, her yerın cemaziyelevvelini inceleyebilecek kadar geniş bir disiplindir. İnsanlık cemaziyelevveli kal konusu evetğunda, gökçe yazının icadından önceki zamanlara “tarih öncesi” denir.

Günî tetkik, geçmiş zamandaki vakalara bağlı bütün bilgilerin, olayların vuku bulmuş olduğu devrin şartları çekmece önüne hileınarak, muhtemel evetğunca nesnel bir şekilde sunulması ile oluşur. Gün, yaşanmış olan olayların bir daha yaşanabilmesi üzere bir muhtemellık olmadığından tabiat bilimlerindeki üzere deney ve gözleme dayanamaz.

Gün sözcüğünün Batı dillerindeki partner karşılığı, Grekçe: ἱστορία, historiá (mazmunı “tahkikat”) teriminden türemiştir.[4] İyonya lehçesinde bildirme, salık kabız yoluyla selen edinme anlamlarında kullanılan söz, Attika lehçesinde görerek, şahit olarak bilme anlamlarının huzurı düzen çok daha geniş bir mazmun dâhilğiyle fizik, coğrafya, astronomi, bitki ve efsanevi bilgisi ve hatta derece derece tabiat bilgisini kapsayacak şekilde kullanılmıştır. Edward Carr’ın tanımıyla tarih, “doğrulanmış olgular kümesi”nden gayrı bir şey değildir.[5]